پمپ وسيله اي مکانيکي است براي جابجايي سيالات ، که با انجام کار بر روي سيال انرژي مکانيکي را به آن منتقل کرده و باعث افزايش انرژي سيال در خروجي پمپ ميشود .
به عبارت ديگر پمپ نوعي از توربوماشين بوده که از آن براي انتقال سيال از يک نقطه به نقطه ديگر استفاده ميشود . بعنوان مثال از پمپ بنزين در يک خورو تا انتقال سوخت در نيروگاه و صنايع مختلف غذايي و دارويي ، جهت انتقال مواد از انواع مختلف پمپ ها استفاده ميشود. و…
در اين ميان مونو پمپ براي پمپاژ سيالات غليظ استفاده ميشود. پر واضح است که براي اين منظور احتياج به قدرت بيشتري داريم. لذا دستگاه هاي مربوطه بايد از استحکام بيشتري برخوردار بوده و مهندسي بالاتري را براي طراحي اين پمپ ها احتياج داريم.
با توجه به اينکه گستردگی بسياري در انواع مايعات براي پمپاژ وجود دارد. و با در نظر گرفتن نيازهاي مختلف انتقال، انواع مختلفي از پمپ ها طراحي و ساخته شده. از جمله مي توان به پمپ هاي گريز از مرکز (سانتريفيوژ)، پمپ غليظ کش( مونو پمپ)، جابجايي مثبت، ديافراگمي، لوب پمپ، پمپ دنده اي، دوزينگ پمپ (متريک پمپ) و… اشاره کرد.
کاربردهای مونو پمپ:
- مونوپمپ ها با توجه به نحوه عملکردشان کاربرد وسیعی در صنایع دارند، برخی از آن ها عبارنتد از: صنایع نفت و پالایشگاهی، پالایشگاه های روغن، صنایع شیمیایی، دستگاه های تصفیه فاضلاب صنعتی و عمومی، صنایع غذایی، کارخانه های قند و نشاسته سازی، صنایع پلاستیک، صنایع کشتی سازی، تخته فاضلاب اسکله و کشتی، صنایع ساخت رنگ و رزین و چسب، صنایع کاغذ و خمیر کاغذ، صنایع سرامیک، صنایع ساختمانی و معادن، پتروشیمی، تکنولوژی محیط زیست، صنایع نوشیدنی، کارخانه های تولید رب و کنستانتره، صنایع آرایشی و بهداشتی، داروسازی، کنسروسازی، کشاورزی، صنایع گوشت و به طور کل صنایعی که احتیاج به انتقال مواد با ویسکوزیته بالا دارند.
انواع مونو پمپ
1)مونو پمپ لوله ای (Pipe Mono Pump)
مونو پمپ لوله ای از رایج ترین مدل مونو پمپ بوده که ورودی آن لوله ای شکل می باشد. از این پمپ برای انتقال سیالات ویسکوز نظیر عسل، رب و سیالات حاوی ذرات جامد بوده استفاده می شود. انتقال سیال به این مونو پمپ به وسیله لوله بوده که با فلنچ به پمپ متصل می شود. همچنین به دلیل غلظت بالای سیال و مکش کم پمپ، سیال قابل انتقال باید بالاتر از دهانه ورودی پمپ باشد تا به راحتی به عمل پمپاژ صورت گیرد. این سری در مواردی که سیال به راحتی خاصیت خود پرشوندگی داشته باشد استفاده می شود به گونه ای که سیال تمامی فضای بین روتور و استاتور را پر کرده تا بیشتر فشار ممکن را داشته باشیم. این سری از مونو پمپ ها بسته به نوع سیال انتقالی از نوع هلیکس دار و ساده می باشند.
2)مونو پمپ قیفی (Hopper Mono Pump)
مونو پمپ قیفی کاملا شبیه مونو پمپ لوله ای بوده با این تفاوت که در قسمت ورودی یک قیف قرار گرفته که سایز این قیف بسته به ظرفیت پمپ متغیر است. این مدل در قسمت ورودی دارای یک هلیکس بوده که روی شفت نصب شده است. از این پمپ برای انتقال مواد دارای ذرات جامد و مواد خمیری شکل که چگالی و ویسکوزیته بالایی دارد و به نمی تواند داخل لوله عبور کند استفاده می شود.
نمونه های مورد استفاده از این نوع مونو پمپ در صنایع غذایی برای پمپاژ مواد غذایی نظیر گوجه فرنگی، سیب، خمیرهای مختلف، گلوتن و غیره می باشد.
3)مونو پمپ فوم بتن (Concrete Mono Pump)
فوم بتن، بتنی سبک بوده که در ساختارش دارای حباب های هوا است به همین دلیل به آن بتن اسفنجی نیز می گویند. این بتن از سیمان، ماسه بادی، آب و فوم تشکیل شده است. فوم بتن تمام ویژگی های بتن معمولی را داشته و علاوه بر آن وزن مخصوص کم، مقاومت در برابر فشار بالا، عایق حرارتی و صوتی، هزینه مالی کمتر از ویژگی های این بتن است. استفاده از این بتن به دلیل سبکی باعث کاهش وزن سازه و بار مرده ساختمان می شود.
از مونو پمپ فوم بتن برای انتقال بتن میکس شده استفاده می شود. این پمپ نیز شبیه مدل لوله ای بوده با این تفاوت که یک دریچه بازدید و تخلیه در پهلوی پمپ قرار دارد و استهلاک پایینی دارد.
در پمپ فوم بتن با چرخش روتور درون محفظه استاتور، بتن میکس شده پمپاژ می شود. با تغییر در قطر روتور و استاتور و تغییر دور موتور مونو پمپ بتن باعث کاهش و افزایش قدرت پمپاژ مونو پمپ می شود. با این روش علاوه بر کم شدن استهلاک دستگاه می توان فوم بتن را به صورت دقیق و تمیز اجرا کرد.
4) مونو پمپ عمودی (Vertical Mono Pump)
مونو پمپ به گونه ای طراحی گردیده اند تا با ورود قسمت اصلی پمپ به داخل مخزن امکان تخلیه و پمپاژ مواد را داشته باشد. از ویژگی های مونو پمپ عمودی می توان به انتقال مواد حاوی ذرات جامد نصب و راه اندازی آسان، مکانیزم ساده برای تعویض قطعات، نگهداری و تعمیر آسان، NPSH پایین، ظرفیت و هد بالا اشاره کرد.
5) مونو پمپ اندازه گیر (Dosing Pump)
دوزینگ پمپ یا پمپ مترینگ برای پمپاژ مقدار دقیقی از سیال استفاده می شود. این پمپ برای اندازه گیری مواد با ویسکوزیته کم تا زیاد و موادی که حاوی ذرات جامد می باشد به گونه ای طراحی شده که با تغییر فشار سیستم دبی خروجی یکنواختی را داشته باشیم
ویژگی های مونو پمپ ( استاتور لاستیکی ، روتور ) لاستیک سازی جم :
به طور کلی مونو پمپ ها از دو قسمت اصلی تشکیل شده‌اند: روتور هلیکال و استاتور اسپیلتیک. روتور مونو پمپ از جنس فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) و دارای سطحی صاف و مستحکم است که آن سطح نیز به طور معمول از جنس کروم ساخته شده است. استاتور مونو پمپ نیز از یک الاستومر انعطاف پذیر ساخته شده که در داخل آن، یک لوله فلزی قرار دارد. هسته الاستومر استاتور باعث پیدایش و شکل گیری حفره های مورد نیاز برای انتقال مواد می‌شود.
دلیل استفاده از الاستومر برای استاتور این است که حرکت چرخشی مارپیچ مانند داخل آن تا حد ممکن آسان شده و همچنین کیفیت و طول عمر آن در برابر نشتی سیال به واسطه جذب آب و یا سایر اجزاء رایج مایعات پمپاژ شده، ارتقا یابد. بنابراین لازم است که حتماً سازگاری الاستومر با مایع پمپاژ شونده مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به این که انتخاب منو پمپ مناسب جهت کارکرد مورد نظر ، به فاکتورهای بسیاری وابسته بوده و نمی توان فرمول خاصی و یا یک نمودار عملی خاصی برای آن در نظر گرفت ، لذا لاستیک سازی جم با استفاده از تجربیات عملی خود در ساخت و فروش منو پمپها ، و نیز استفاده از نمودار تئوریک انتخاب مونو پمپ ، بهترین و مناسب ترین پمپ را به مشتریان پیشنهاد می کند.
تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ
شیر اطمینان (Safety Relief Valves) :برای جلوگیری از بالا رفتن فشار خروجی پمپ و محافظت از لوله ها از شیر اطمینان استفاده می شود.
دمپر پالس جریان (Pulsation Dampers) :خروجی پالسی دوزینگ پمپ را به حالت ثابت تبدیل می کند.
شیر(Back Pressure): این شیر از انتقال سیال به دلیل فشار کم خط رانش پمپ، زمانی که اختلاف فشار در خط مکش و رانش کمتر از 1.5 بار باشد جلوگیری می کند.
صافی (Strainer) : شیرهای یک طرفه دوزینگ پمپ، باید توسط نصب صافی از ورود آلودگی و خرده ریزها محافظت شوند.
مزایای مونو پمپ
پوشش طیف وسیعی از فشار ها و ظرفیت های پمپاژ
قابلیت دائم کار بودن یا کارکرد مداوم
قابلیت کنترل دقیق دبی خروجی و کنترل دور
قابلیت پمپاژ مواد با غلظت بسیار بالا یا ویسکوزیته بالا تحت عنوان غلیظ کش
انتقال مواد دارای ذرات جامد و خمیری و ویسکوز
انتقال مواد چند فازی
کمترین میزان سر و صدا
NPSH بسیار پایین
جریان یکنواخت و پیوسته سیال (بدون پالس)
تعمیر و نگهداری آسان
مونتاژ و دمونتاژ بسیار آسان
تعیین ظرفیت مونو پمپ
قطر روتور
عمق لنگ روتور
طول گام روتور
دور گام روتور
از موارد فوق سه عامل اولیه به صورت ثابت بوده و بر مبنای استانداردهای سازنده انتخاب شده و پمپ آماده می شود و فقط عامل چهارم (دور گام روتور) در محدوده اعلام شده از طرف سازنده قابل تغییر می باشد.